Moja partnerka zawsze chciała mieć dom z ogrodem i kilkoma kotami. Kiedy była dzieckiem, nie mogła mieć zwierząt w domu, dlatego wiem, że jest to dla niej bardzo ważne. Jesteśmy teraz na etapie rozważania przeprowadzki. Wcześniej myślałem, że jakoś się między nami ułoży, może nawet tych tekstów o kotach nie traktowałem poważnie, ale teraz nagminnie się o to kłócimy. Ja nie chcę mieszkać daleko od centrum, chcę być blisko przyjaciół i często się z nimi spotykać. Jak znaleźć kompromis? – Marek
Czym jest kompromis w związku?
Zastanawiasz się, jakie będzie najlepsze rozwiązanie tej sytuacji? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Osiągnięcie kompromisu będzie w dużej mierze uzależnione od tego, czym jest posiadanie kotów dla partnerki Marka i jak ważne jest dla niego mieszkanie blisko centrum. Czy różni ich tylko podejście do zwierząt i miejsca zamieszkania? Czy tak naprawdę chodzi o zupełnie inną wizję życia lub inny etap w życiu? Na końcu artykułu zdradzę Ci, jak potoczyła się historia Marka i jak wyglądał kompromis w jego przypadku. Ale na początek kilka kwestii dotyczących rozwiązywania problemów w związku – o tym musisz wiedzieć.
Problemy w związku – główne przyczyny
Kiedy pojawiają się problemy w związku, warunkiem znalezienia kompromisu, który strony będą w stanie utrzymać, jest na początek zrozumienie źródła konfliktu.
Źródłem konfliktów w związku mogą być:
- różnice w temperamentach,
- blokujące przekonania, programy/schematy lękowe, a tym samym nawyki osłabiające związek,
- różnice w potrzebach emocjonalnych i funkcjonalnych,
- różnice w zakresie podstawowych wartości – warunków koniecznych.
Warunki konieczne – główne źródło konfliktów w związku
Warunki konieczne to Twój filtr spojrzenia na świat w danym obszarze. Zawsze są czarno-białe i nie ma w nich przestrzeni na szarość oraz spełnienie np. w 20%. Żeby czuć się szczęśliwą/szczęśliwym, potrzebujesz 100%.
To także sytuacje, zachowania w relacji – nigdy cechy partnera. Mamy ich zwykle od 4 do 8. Dotyczą najczęściej: pieniędzy, stylu życia, wychowania/posiadania dzieci, religii, zdrowia itp.
Często są przyczyną rozstań/rozwodów, a wypracowanie kompromisu wymaga pomocy specjalisty – nie tyle spotkania się pośrodku, ile znalezienia zupełnie nowego rozwiązania w danym obszarze.
Potrzeby emocjonalne/funkcjonalne
Twoje potrzeby emocjonalne są tym, czego potrzebujesz, aby czuć się kochaną/kochanym. Twoje potrzeby funkcjonalne są tym, czego potrzebujesz, aby Twoje życie działało w sposób, który Ci odpowiada, zgodnie z Twoją wizją, dzięki czemu możesz czuć się bezpiecznie. Potrzeby podlegają negocjacjom i istnieje wiele sposobów ich zaspokojenia. Jest to obszar, w którym znacznie prościej znaleźć kompromis.
Oczywiście brak spełnionej potrzeby skutkuje poczuciem niespełnienia, ale jeśli problem jest właściwie zaadresowany, nie staje się najczęściej przyczyną rozwodów/rozstań.
Przykładowe przyczyny: podział obowiązków domowych, spędzanie wolnego czasu, przytulanie.
Czym jest kompromis?
Według słownika Merriama-Webstera (oryginalną treść definicji możesz sprawdzić pod adresem: https://www.merriam-webster.com/dictionary/compromise) kompromis to: „sposób osiągania porozumienia, w którym każda osoba […] rezygnuje z czegoś, co było pożądane, aby zakończyć kłótnię lub spór”. Inna słownikowa definicja kompromisu oznacza metodę rozwiązywania konfliktu, której efektem jest znalezienie rozwiązania akceptowalnego dla skonfliktowanych stron.
Co do zasady nie jest uważany za rozwiązanie optymalne, gdyż wymaga, aby każda ze stron zrezygnowała z „części siebie”. Wymaga dość dojrzałego podejścia i zdarza się, że w obszarze szczególnie warunków koniecznych każdego z partnerów może być wyjątkowym wyzwaniem (np. sytuacja, kiedy jedno z partnerów chce dzieci, a drugie nie lub nie jest pewne).
Dlaczego tak trudno jest często znaleźć długotrwały, działający kompromis i nie udaje się to tak wielu parom?
Z czysto logicznego punktu widzenia kompromisowe rozwiązanie powinno być całkiem proste. Para, która popadła w konflikt, powinna po prostu czasem wyjść razem, a czasem zostać w domu. Może (jak w przypadku Marka) kupić jednego kota i zamieszkać bliżej centrum, ale nie w skupisku bloków itp. Jednak bardzo często to po prostu tak nie działa.
Zwykle w trakcie kłótni czy nawet spokojnej rozmowy w poszukiwaniu rozwiązań każde z partnerów stara się przekonać drugą stronę do własnych korzyści. Nierzadko pomimo rozmowy mamy poczucie straty, jeśli poddamy się potrzebom partnera. Ponadto próby znalezienia kompromisu łatwo prowadzą do zarzutów o niesprawiedliwość i dyskusji, kogo kompromis będzie tak naprawdę kosztował więcej.
Jak rozwiązywać problemy w związku?
Punktem wyjścia do znalezienia skutecznego kompromisu jest często uświadomienie sobie, że nie walczysz ze swoim partnerem/ swoją partnerką, a zmagasz się z oporem przed uszanowaniem dwóch różnych potrzeb.
To dość znacząca zmiana perspektywy. Zauważ, że jeśli w konflikcie przyjmiesz, iż jesteś „przeciw” drugiej osobie, to skupiasz się na ochronie siebie. Jeśli zaczniesz na to patrzeć jak sytuację, w której macie w danym momencie dwa konkurujące podejścia, łatwiej będzie Ci skupić się na poszukiwaniu rozwiązań bez utykania w mechanizmach obronnych (atak, wybuch, milczenie, unikanie itp.).
Skupienie na problemie pomaga Ci nie być urażoną/urażonym i staje się zaproszeniem do rozwoju oraz poszukiwania rozwiązań – nie do obrony siebie czy udowadniania racji. Odejście od skupienia na sobie i skoncentrowanie się na związku/znalezieniu rozwiązania jest podstawą do pójścia dalej, ale ma jedno zagrożenie, z którym boryka się wiele par.
Jednym z najczęstszych pytań, jakie pada podczas sesji coachingowych czy terapeutycznych, brzmi: „Gdzie jest granica pomiędzy zdrowym kompromisem a poświęceniem i rezygnacją z siebie?”.
Kompromis a poświęcenie w związku
Poświęcenie i kompromis mają podobne składniki, ale różnią się od siebie w wielu kontekstach. Wiążą się z rezygnacją z czegoś, co jest dla nas ważne, oraz z poczuciem straty. Aby zrozumieć różnice, trzeba je analizować za każdym razem dość indywidualnie.
Jednak główna różnica między poświęceniem a kompromisem polega na tym, że kompromisy wymagają pracy obu partnerów nad ich związkiem, podczas gdy poświęcenie oznacza nieproporcjonalne dawanie ze strony jednego partnera. Kompromis oznacza chęć osiągnięcia wzajemnej satysfakcji, a poświęcenie odbywa się kosztem drugiej osoby.
Poświęcenia są często napędzane lękami, podczas gdy kompromisy są zazwyczaj poruszane przez bardziej logiczną analizę (ale nie jest to regułą).
Jeśli jedna osoba stale porzuca swoje marzenia, by zaspokoić potrzeby drugiej, nie jest to tak naprawdę kompromis, a raczej poświęcenie ze strony jednego partnera/ jednej partnerki.
Gdy związek po kilku latach rezygnacji partnera/partnerki z marzeń kosztem potrzeb drugiej strony osiągnie kompletny brak równowagi, staje się pełen frustracji i rozczarowania. W konsekwencji takie związki często się rozpadają. Im wcześniej zaczniemy pracę nad rozpoznaniem złej dynamiki w związku i nad nauką budowania skutecznych, długotrwałych, wykonalnych kompromisów z wzajemnym poszanowaniem potrzeb, tym szybciej udaje się zatrzymać spiralę konfliktów.
Jak wypracować uczciwy kompromis w związku?
Aby umiejętnie budować kompromis, musimy nie tylko szanować potrzeby partnera, lecz także umieć wyrażać własne. Kompromisy mogą wyglądać bardzo różnie w zależności od relacji i rozpatrywanego problemu.
Poznaj 6 niezbędnych kroków do wypracowania uczciwego kompromisu w związku/małżeństwie.
1. Jasno komunikuj swoje potrzeby
Używaj stwierdzeń „ja”, aby przekazać partnerowi dokładnie to, czego potrzebujesz lub czego pragniesz w związku. Możesz powiedzieć: „Chcę mieszkać w mieście, żeby mieć bliżej do pracy i nie tracić wielu godzin na dojazdy. Lubię też ekscytację i nudzę się na przedmieściach”.
Możesz też powiedzieć: „Czuję się gotowa, aby zacząć starać się o dziecko” lub „Dla mnie to czas na kolejny etap pomiędzy nami – zamieszkanie”. Ważne jest, aby mówić o sobie i za siebie bez narzucania potrzeb i interpretacji drugiej stronie. Oczywiście szukanie kompromisu ma prowadzić do znalezienia rozwiązania akceptowanego przez obie strony, ale aby je znaleźć, musisz wyjść od jasnego zakomunikowania swojego „ja”.
2. Słuchaj, bez kontry w głowie i przerywania
Po wyrażeniu swoich pragnień i wyjaśnieniu, dlaczego coś jest dla Ciebie ważne, daj partnerowi szansę na odpowiedź. Mamy tendencję do niesłuchania lub układania kontrargumentów, kiedy mówi druga osoba. Postaraj się nie przerywać i przyjmij, że każda niespełniona potrzeba i każde odmienne stanowisko są ważne. Bardzo często głównym powodem konfliktów jest nie sam problem, ale kłótnia w sferze: „Czy Twój problem ma w ogóle sens?”.
Unikaj sarkazmu, czarnego humoru i oceniania, nawet jeśli to naturalny sposób Waszych rozmów. Trudne emocje podbite np. sarkazmem to ekspresowa droga do zaognienia konfliktu.
3. Przeanalizuj wszystkie możliwe opcje po swojej stronie
Rozważ wszystkie opcje i pamiętaj, że dla każdy problem ma więcej niż dwa rozwiązania. Można mieszkać w mieście, na przedmieściach lub w pobliżu miasta, gdzie znajdują się mieszkania i wystarczająca liczba transportu publicznego, aby mieć to, co najlepsze z obu światów. Pamiętaj, żeby myśleć o możliwych decyzjach tak, jakbyś był(a) częścią zespołu, a nie tylko szukał(a) opcji dla siebie.
4. Empatia, czyli wejdź w buty partnera
Prawdziwe zrozumienie drugiej strony bywa trudne, zwłaszcza gdy osąd zasłania własne pragnienia. Dlatego ważne, aby w całym procesie poszukiwania skutecznego kompromisu postarać się poczuć swoje rozwiązania i pomysły z pozycji swojego partnera/ swojej partnerki. Warto pomyśleć z otwartym sercem i głową: „Dlaczego ma inne zdanie?”, „Jakiego rodzaju poświęcenie musi ponieść, gdyby zgodził(a) się z moimi pomysłami?”.
5. Poszukaj uczciwego środka
Aby kompromis działał, nie zawsze można postawić na swoim, a Twój partner/ Twoja partnerka nie zawsze ulegnie Tobie i Twoim potrzebom. Musisz także wziąć pod uwagę słuszność każdej decyzji. Jeśli będziesz mieć wyjątkową trudność w tym obszarze, skorzystaj z pomocy zaufanego przyjaciela/ zaufanej przyjaciółki, który/która dobrze życzy Waszemu związkowi, lub skorzystaj z profesjonalnej pomocy – coacha lub terapeuty.
6. Win-win
Nie w każdej sytuacji uda się znaleźć rozwiązanie zadowalające obie strony, ale ważne jest, aby ogólnie licznik dawania i brania pozostał w równowadze. Jeśli to Ty najczęściej rezygnujesz ze swoich potrzeb, Twój partner/ Twoja partnerka może zacząć traktować Twoją uległość jako pewnik. Przy każdym kompromisie, jeśli ma być wykonalny długofalowo, upewnij się, że nie będziesz wątpić w swoją decyzję ani że nie będziesz z tego powodu dusić się w Waszym związku. Jeśli towarzyszy Ci duże poczucie straty czy krzywdy, oznacza to, że rozwiązanie musi być raz jeszcze przeanalizowane. Warto doprowadzić do sytuacji, kiedy każda strona poczuje, że dane rozwiązanie ma również zalety dla niej.
Szczera rozmowa to podstawa każdego związku
Kompromis jest tak samo częścią związku, jak jedzenie razem śniadania i zasypianie podczas oglądania Netflixa. Sztukę kompromisu można opanować tylko dzięki odwzajemnionemu wysiłkowi. Wymaga to pracy i regularnej praktyki, nawet w przypadku drobnych problemów. Czasami ta praca może być wyczerpująca, ale jest to cena, którą warto zapłacić za dobry, satysfakcjonujący, długotrwały związek.
Wróćmy do Marka. Marek nigdy nie napisał takiego zapytania. Trafił do mnie 7 lat po tym, jak partnerka pod jego naciskiem zrezygnowała z posiadania zwierząt i została razem z nim w centrum miasta. Dwa lata po tej decyzji ich związek był pełen konfliktów, zmęczenia, rozczarowań i oskarżeń o zmarnowanie życia. Po kolejnych latach walk zdecydowali się na rozstanie. Podczas naszej pracy Marek zrozumiał, że ich decyzja nie była kompromisem, a poświęceniem ze strony jego partnerki. Dodatkowo ich problem dotyczył głównie tego, że zupełnie inaczej widzieli siebie i swoje życie (jak się domyślasz to zakres warunków koniecznych). Czy w trakcie pracy nad sobą zobaczył inne rozwiązania? Tak! W jego przypadku było to zrozumienie, że życie na przedmieściach nie było aż tak dalekie od jego wyobrażeń co do samego stylu, ale „zjadł” go lęk przed kolejnym etapem (posiadaniem dzieci).
Podsumowanie
Jeśli chcesz z moją pomocą zacząć budować wykonalny kompromis w swoim związku, wdroż jeszcze dziś zasady mapy komunikacji – szczegółowo Ci ona pokaże, jak rozmawiać nawet na najtrudniejsze tematy, w których być może od lat nie możecie się porozumieć.
