Kochanie, musisz mieć więcej pewności siebie i ufać w swoje umiejętności. Nie bądź dla siebie zbyt surowa(-wy).
Usłyszałaś(-łeś) kiedyś takie słowa lub powiedziałaś(-łeś) je komuś bliskiemu w celu dodania otuchy? Niezależnie od tego, jak dobre są w tej sytuacji intencje, dla kogoś o niskiej samoocenie są to ostatnie słowa, które kiedykolwiek chciałby usłyszeć.
Zastanawiasz się, jak w takim razie wspierać osobę z niską samooceną? A może niskie poczucie własnej wartości dotyczy Ciebie? Czytaj dalej i sprawdź, co możesz zrobić w każdej z tych sytuacji!
Co wpływa na nasze poczucie wartości?
Nasze uczucia i myśli na swój temat zmieniają się każdego dnia, w zależności od doświadczeń – oceny z egzaminu, miłego spotkania, konfliktu z partnerem, przyjaciółmi, sukcesu lub porażki w pracy. Wszystko ma wpływ na to, jak się czujemy i jak oceniamy siebie, co mówimy lub myślimy o sobie.
Dla kogoś ze stabilną samooceną codzienne wyzwania życiowe mogą przyczyniać się do przejściowych wahań samopoczucia – ale tylko w ograniczonym stopniu. Jednak osoby o niskim poczuciu własnej wartości mogą w dużym zakresie odczuć nawet najmniejsze przeciwności, jakie stają na ich drodze, a codzienne wyzwania życiowe mogą być powodem znacznych wahań nastrojów, dużego stresu czy stanów lękowych.
Istota poczucia własnej wartości w życiu i związku – kluczowe elementy
Zgodnie z definicjami badaczy zagadnienia (np. Claudii A. Howard) poczucie własnej wartości to realistyczny, dokładny, stabilny, przyjazny i uczciwy obraz siebie.
Kluczowe elementy stabilnej samooceny/poczucia wartości:
1. samoświadomość – czyli uporządkowanie wiedzy o sobie wraz ze zmianą negatywnej narracji o sobie;
2. troska o siebie – zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i fizycznym; zrozumienie kluczowych obszarów do poczucia szczęścia i równowagi w życiu rodzinnym i zawodowym;
3. szacunek do siebie – znajomość swoich bazowych wartości i granic oraz umiejętność ich ochrony;
4. samoakceptacja i rozwój – z rozróżnieniem obszarów, w których zmiany są możliwe, i tych, w których nie są możliwe;
5. miłość do siebie – ze szczególną zdolnością wybaczenia przeszłości sobie oraz innym.
Z czego wynika niskie poczucie własnej wartości?
Wszyscy rodzimy się ze zdrową samooceną, ale nie jest ona stała. Doświadczenia z dzieciństwa są szczególnie ważne w jej dalszym kształtowaniu – podtrzymaniu lub zaniżeniu. Te doświadczenia z dzieciństwa, które wzmacniają poczucie własnej wartości, to nauka słuchania, rozmowa oparta na szacunku, poszanowanie odmiennych granic, okazywanie uwagi i uczuć, rozpoznawanie i akceptowanie błędów oraz celebracja sukcesów. Dla odmiany ostra krytyka, przemoc emocjonalna, fizyczna, seksualna, perfekcjonizm, wygórowane oczekiwania, wyszydzanie, brak szacunku do granic są doświadczeniami, które w znaczący sposób obniżają poczucie własnej wartości w dorosłym życiu.
Jednak nawet jeśli doszłaś/doszedłeś do dorosłości ze zdrową samooceną, może ona również zostać podważona przez zły stan zdrowia, rozwód, utratę pracy, zwiększenie masy ciała itp.
Niskie poczucie własnej wartości w związku – jak się objawia?
Kiedy myślisz, że nie jesteś wystarczająco dobra(-ry) lub że jesteś nieciekawa(-wy), bezwartościowa(-wy), nieatrakcyjna(-ny), otwierasz drzwi do znacznie większej liczby negatywnych doświadczeń w swoim życiu, takich jak:
- zwiększony poziom stresu i niepokoju;
- odcinanie się, izolacja od innych, a także unikanie za wszelką cenę samotności;
- ogromny stres w przypadku popełnianych błędów;
- zachowania kompulsywne/odcinające od swoich emocji (objadanie się, oglądanie TV, pracoholizm, imprezowanie itp.);
- porównywanie do innych/ czucie się gorszym niż inni;
- lęk przed wyrażaniem swojej opinii;
- brak odczuwania radości i sensu swojego życia.
Niskie poczucie własnej wartości – jaki ma wpływ na związek?
Czy są konkretne znaki, na które powinieneś/powinnaś zwrócić uwagę w swoim związku? Tak! Przejdź poniższą listę z empatią, bez oceniania, przeanalizuj zarówno swoje zachowania, jak i najbliższych. Nie wymieniłam tu wszystkich zachowań, ale wybrałam tych kilka najbardziej charakterystycznych dla osób z zaniżoną samooceną.
- Uzależnienie od aprobaty, ale nie partnera(-rki), lecz innych ludzi. Mieści się tu również flirtowanie, które ma na celu potwierdzenie atrakcyjności, zdobycie uwagi, podziwu.
- Ciągła potrzeba udowadniania sobie i całemu światu swojej mocy i własnych osiągnięć pod płaszczykiem ambicji. Nie mówię, że chęć osiągnięcia czegoś jest zła. Warto jednak uczciwe samemu/samej sobie odpowiedzieć na pytanie, co jest główną motywacją. Najczęściej jest to próba stworzenia życia, które udowodni wartość.
- Duża zazdrość i niepewność co do innych mężczyzn lub kobiet.
- Życie przeszłością z rozpamiętywaniem i poczuciem winy z powodu utraty możliwości czy dokonanych wyborów. Brak działań w teraźniejszości, aby naprawić błędy.
- Życie przyszłością, w ciągłym oczekiwaniu na czas, w którym będziesz szczęśliwy(-wa) – przyjdą odpowiednie pieniądze, osiągnięcia, związek. Brak konkretnych działań w teraźniejszości.
- Niechęć do deklaracji i zaangażowania – ale główny motyw to lęk przed porażką czy odrzuceniem. Większość osób z niską samooceną na głębokim poziomie nie wierzy, że zasługuje na miłość, nie wierzy w siebie czy w swój potencjał ani w to, że może stworzyć dobry, harmonijny związek.
- Odczuwanie satysfakcji na widok cierpienia, którego jest się powodem – czasami poczucie własnej wartości jest tak silnie w kimś zachwiane, że tylko cierpienie drugiego człowieka udowadnia mu/jej, że jest ważny(-na) dla danej osoby.
Żadnej z opisanych cech nie wymieniam tu po to, aby kogokolwiek usprawiedliwiać, ale po to, żeby pomóc Ci zrozumieć pewne mechanizmy działań – zarówno Twoich, jak i partnera/partnerki. Dostrzeżenie problemu to zawsze pierwszy krok w kierunku zmian!
Niskie poczucie własnej wartości w związku – jak pokochać siebie?
Dla kogoś o niskiej samoocenie miłość własna jest często pojęciem dość abstrakcyjnym i jest traktowana jako dodatek, a nie konieczność.
Czym w ogóle jest miłość do siebie?
Najprościej ujmując – miłość do siebie to stan dobrego samopoczucia, którego podstawą jest troska o siebie na polu fizycznym, duchowym, emocjonalnym. Dzięki miłości własnej zyskujesz większą tolerancję, pewność siebie, współczucie, przebaczenie i zdrowy sposób myślenia o sobie, a następnie o innych. Przestajesz się martwić o to, co myśli o Tobie świat, i nie masz potrzeby stawiania się w roli ofiary. Zastanawiasz się, jak zacząć? Najlepiej od sfery fizycznej (odżywianie, sen), a następnie wprowadź chociaż 15-minutową praktykę oddechową – zwróć uwagę na to, co się dzieje w Twoim wnętrzu.
Co możesz zrobić dalej?
Jak walczyć z niskim poczuciem własnej wartości?
Bądź swoim najlepszym przyjacielem. Uświadom sobie, że jesteś ze sobą 24 godziny na dobę przez 365 dni w roku. Zmień sposób, w jaki postrzegasz swoje wady czy przykre doświadczenia. Innymi słowy, zamiast postrzegać swój smutek, gniew, strach, poczucie winy i zazdrość jako przekleństwo, wykorzystaj je jako okazję do rozwoju i zastanowienia nad tym, co się w Tobie dzieje.
Poczucie własnej wartości – jak pomóc partnerowi, który ma niską samoocenę?
Pomoc ukochanej osobie z niską samooceną może być trudna. Nie możesz magicznie sprawić, by poczuła się dobrze ze sobą. Jedyne, co możesz, to wesprzeć ją w jej własnej podróży do samopoznania. Poniżej kilka wskazówek:
- Bądź dobrym przyjacielem, co nie oznacza, że masz się zgadzać ze wszystkim. Oznacza to jedynie stworzenie przestrzeni do swobodnej rozmowy i wyrażania uczuć bez obawy przed oceną.
- Staraj się nie mówić, jak ma myśleć oraz co i jak robić.
- Pamiętaj, jesteś przyjacielem/partnerem/partnerką, a nie terapeutą!
- Nie akceptuj nadużyć. Partner/partnerka o niskiej samoocenie może nastawić się do Ciebie negatywnie lub zachowywać się obraźliwie w stosunku do Ciebie. Pamiętaj, że nie masz obowiązku pomagać komuś, kto traktuje Cię w sposób bolesny – fizycznie, werbalnie, emocjonalnie lub jakkolwiek inaczej. Niska samoocena nie daje prawa do bycia okrutnym.
Podsumowanie
Niskiej samooceny nie da się naprawić z dnia na dzień. Nikt nie ma stałego poziomu samooceny. Wyzwania życiowe mogą wystawić na próbę nawet najsilniejszych w tym obszarze. Budowanie i utrzymywanie poczucia własnej wartości to proces trwający całe życie. Stres, niepowodzenia, tragedie i chaos życia powodują, że czasami możesz mieć poczucie, że robisz dwa kroki do przodu i jeden w tył. Niezależnie jednak od tempa zyskujesz siłę i zdobywasz nieocenione lekcje, nawet jeśli ta droga nie jest najprostsza.
Jeśli potrzebujesz wsparcia – masz problem ze swoją samooceną, a może źródłem problemów w Twoim związku jest niska samoocena – zapisz się na wstępną, bezpłatną konsultację. Wspólnie ustalimy, co będzie najlepsze dla Ciebie.
LINK DO KONSULTACJI: https://aniaosiecka.pl/kontakt/