Być może właśnie odkryłaś(-łeś), że Twój partner/ Twoja partnerka Cię zdradza. Może podejrzewałaś(-łeś) to od jakiegoś czasu, ale teraz wiesz na pewno. Niezależnie od tego, czy dowiedziałaś(-łeś) się o tym zupełnie przypadkiem, czy bezpośrednio od swojego partnera/ swojej partnerki, ból jest ogromny, a brak pomysłu, co dalej – obezwładniający. Jedyne, co przychodzi Ci do głowy, to ciągłe pytania:
Jak do tego doszło?
Dlaczego?
Co on/ona ma takiego, czego nie mam ja?
Dlaczego tak po prostu przekreślił(a) nasz związek, tyle lat razem, naszą rodzinę?
Nie będę w tym artykule nikogo ani niczego oceniać. Nie powiem Ci, co masz zrobić – czy wybaczyć, czy odejść. Ta decyzja należy do Ciebie i ma wiele bardzo indywidualnych składowych. Postaram się natomiast dać Ci odpowiedzi na najbardziej męczące pytania i pokażę, na co warto zwrócić uwagę, jeśli podejmiesz decyzję, że chcesz odbudować swoje życie po zdradzie. Na początek pytanie, które męczy najbardziej: Dlaczego?
Dlaczego zdradzamy?
Większość z nas chciałaby otrzymać dokładne dane, ile osób faktycznie zdradza. Oszacowanie tego jest trudne, gdyż ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie: czym jest zdrada?
Jaką masz definicję zdrady? Już w samej definicji jest spore zróżnicowanie.
Dla niektórych zdrada oznacza intymną rozmowę z osobą płci przeciwnej, dla innych jest to seks, a dla jeszcze innych również wszystko pomiędzy: flirt, w tym flirtujące wiadomości, przytulenie lub pocałunek, lub nocne telefony.
Nie ma jednego właściwego określenia, ale przytoczę tu definicję Johna Gottmana, który na zdradę patrzy dość szeroko.
Dla Gottmana „zdrada to tajemnica, która leży u podstaw każdego rozpadającego się związku – jest tam, nawet jeśli para nie jest tego świadoma”. Za zdradę uznaje stałe przedkładanie pracy ponad związek, ciągłe łamanie obietnic, chłód, egoizm, brak lojalności, które według jego badań mogą prowadzić do konsekwencji równie niszczących jak zdrada fizyczna.
Jak wygląda prawda? Co sprawia, że ludzie przekraczają granice, nad których ustanowieniem czasami tak ciężko pracowali?
Dlaczego facet, kobieta zdradza?
Obiegowo się uznaje, że mężczyźni zdradzają z powodu nudy i lęku przed bliskością, a kobiety zdradzają z powodu samotności i w poszukiwaniu bliskości. Psychologowie na podstawie ankiet („Psychology Today”) wyróżnili najczęstsze powody zdrad, zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn:
- bycie niespełnionym seksualnie ze swoim partnerem,
- brak więzi emocjonalnej, oddalenie,
- pragnienie silniejszych emocji,
- uzależnienie od etapu zakochiwania się,
- niedostępność emocjonalna, niemożność przejścia do kolejnych etapów związku,
- zemsta na partnerze, który zdradził wcześniej,
- zakochanie się poza związkiem,
- nuda,
- chęć wzmocnienia poczucia własnej wartości.
Oczywiście powyższa lista nie jest zamknięta, ale te powody były najwyżej oceniane zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn. Dodatkowo większość z nich podkreślała, że zdradzając, nie ma na celu porzucenia swojego partnera czy rozbicia małżeństwa.
Jakie są rodzaje zdrady?
Żyjemy w erze cyfrowej, w internecie możliwości filtrowania, inicjowania spotkań są praktycznie nieograniczone. Nie trzeba wychodzić z domu, aby mieć romans, można zdradzać, oglądając TV ze swoim partnerem… niestety! Jak wygląda zdrada?
- Zdrada emocjonalna – jest to najczęstszy rodzaj zdrady, przyznaje się do niej ok. 45% mężczyzn i ok. 35% kobiet (badania General Social Survey). Ten rodzaj zdrady polega na głębokim emocjonalnym związku pomiędzy osobą a kimś, kto nie jest jej partnerem. W takim przypadku może nie być w ogóle zdrady fizycznej, ale zaangażowane osoby mają ze sobą głęboką, często intymną komunikację.
- Zdrada wirtualna – to współczesna epidemia, emocjonalny związek rozwijany online. W przeciwieństwie do tradycyjnego romansu zdrada w sieci może wydawać się mniej poważna, ponieważ wszystko dzieje się online. Jak odróżnić internetową relację koleżeńską od zdrady? Musisz przyjrzeć się cechom relacji:
- Czy Twój partner/ Twoja partnerka stara się utrzymać to w tajemnicy?
- Czy istnieje podtekst seksualny i emocjonalny?
- Czy zwierza się tej osobie, aby uzyskać wsparcie emocjonalne?
- Zdrada fizyczna – najczęściej uznawana za zdradę, nawet jeśli inne składowe definicji się różnią.
- Mikrozdrada – jest to flirtowanie z innymi ludźmi w mediach społecznościowych, flirtowanie z kelnerką lub kelnerem w kawiarni, posiadanie profilu randkowego, mimo że jest się w związku, stały bliski kontakt z byłym partnerem (nie dotyczy, kiedy dzielą się opieką nad dziećmi). Nazywana jest mikrozdradą, ale dla części osób takie zachowanie może być zupełnie nieakceptowalne.
- Zdrada przedmiotowa – pojawia się, gdy partner staje się obsesyjnie zainteresowany czymś poza związkiem. Może to być hobby, pomysł lub w wielu przypadkach pornografia.
Jak sobie radzić ze zdradą?
Zdrada jest bolesna na wielu poziomach: oszustwo, odrzucenie, odtrącenie, upokorzenie i to ze strony kogoś, kto miał Cię chronić. Niewierność to nie tylko pogwałcenie zaufania, ale także szok, który sprawia, że kwestionujesz przeszłość, przyszłość, a nawet swoją tożsamość. Anna Fels opisująca destrukcyjny wpływ zdrady zauważa, że jedną z najgorszych konsekwencji zdrady jest zniszczenie przeszłości, które jest jeszcze trudniejsze niż radzenie sobie z niepewną przyszłością.
Esther Perel, jedna z najlepszych specjalistek w dziedzinie relacji międzyludzkich, w dochodzeniu do siebie po zdradzie wyróżnia 3 fazy:
- Faza kryzysu – etap, w którym dominują bardzo silne emocje, często w każdym z partnerów. Na tym etapie najważniejsze jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni dla siebie i wyrażenia swoich emocji. Osoba, która została zdradzona, może wykazywać objawy podobne do tych, które występujących w stresie pourazowym, dlatego często potrzebne jest skorzystanie z pomocy profesjonalisty, aby poradzić sobie z silnymi emocjami i ich następstwami (silne lęki, bezsenność, zaburzenie odżywiania itp.).
- Faza tworzenia znaczenia – to moment analizy i zrozumienia powodów zdrady i tego, na ile postawa każdego z partnerów osłabia związek na co dzień. Szukanie zrozumienia to nie to samo co usprawiedliwianie czy akceptacja, to otworzenie sobie szerszej perspektywy na to, co się działo w Twoim życiu i związku.
- Faza tworzenia wizji – to etap budowania wizji siebie i związku po zdradzie, razem lub przez każdego z partnerów osobno.
Czy można usprawiedliwić zdradę?
W pracy nad zdradą nie do końca chodzi o usprawiedliwianie. Można postarać się zrozumieć szerszy kontekst zdarzenia, ale w procesie rozumienia nie chodzi o szukanie taryfy ulgowej lub – co gorsza – wpędzanie siebie/osoby zdradzonej w poczucie winy. Chociaż uczucia i motywy zdradzającego partnera mogą mieć uzasadnienie, zdrada nie jest właściwą odpowiedzią na problemy w związku. Problemy w związku w większości są efektem działania lub braku działania dwóch stron, ale zdrada jest decyzją jednej osoby.
Czy zdarza się, że romans pozamałżeński okaże się wyjątkową miłością? Tak, ale niewierność to strategia, która zawsze kogoś krzywdzi i nie jest najlepszym wyborem na wprowadzenie zmian, chociaż wielokrotnie jest wybierana, gdyż może być postrzegana jako najprostsza.
Czy można wybaczyć zdradę?
To zależy od Ciebie i tego, co postanowisz. Masz w tej sytuacji prawo do każdej decyzji i – co najważniejsze – Twojej własnej, a nie tej podpowiadanej przez przyjaciół, rodzinę czy social media. To musi być Twoja decyzja, najlepiej podjęta w chwili, kiedy emocje opadną (faza 2 lub 3). Wczesne silne emocje dotyczące zdrady potrafią przysłonić prawdziwe emocje i myśli dotyczące związku!
Nie każdy związek może lub powinien zostać uratowany. Musisz być szczery(-ra) wobec siebie i swojego partnera/ swojej partnerki. Warto być szczerym z samym sobą i odpowiedzieć sobie na pytanie: Na ile jestem gotowy(-wa) na odbudowę swojego związku? Czy jest to dla mnie naprawdę ważne? Czy jedyne, co nie pozwala mi odejść, to lęk przed zmianą?
Jak żyć razem po zdradzie?
Podjęłaś/podjąłeś decyzję o pozostaniu razem i odbudowie związku i zastanawiasz się, jak żyć po zdradzie? Jest takie powiedzenie, że „każda zdrada była kiedyś historią miłosną”. Praca nad odbudowaniem związku po zdradzie jest złożona i wielu przypadkach wymaga wsparcia specjalisty. Jeśli chcesz wiedzieć, jak długo potrwa, zanim Twój związek będzie naprawdę w dobrej kondycji, odpowiem – to zależy. Związki są wyjątkowe. Nie ma dwóch identycznych zdrad. Niektórych związki „normują” się w ciągu kilku miesięcy, innym może to zająć lata.
Niezależnie od charakteru zdrady życie po zdradzie może być pełne gniewu, smutku, rozczarowania, krytyki i przypominania błędów z przeszłości, zanim przyjdzie zrozumienie, wybaczenie i rozpoczęcie nowego wspólnego etapu. Wybaczenie nie jest fazą totalnego odcięcia od przeszłości, ale chęcią podjęcia współpracy i zaufania, nawet w obliczu niepewności.
Czy jeśli zdradził raz zdradzi ponownie?
Znasz takie powiedzenia: „Kto jest raz oszustem, już zawsze będzie oszustem” albo „Zdradził raz, to zdradzi też drugi raz”? Cóż, nikt z nas nie jest w stanie stwierdzić, kiedy okażą się prawdziwe, a kiedy będą krzywdzące.
Poniżej wymieniam kilka znaków ostrzegawczych, które mogą, ale nie muszą być zwiastunem kolejnej zdrady partnera/partnerki.
- Nie uważa, że oszukiwanie jest złe, niemoralne lub nieetyczne.
- Wypowiada się lekceważąco o swojej zdradzie.
- Nie bierze odpowiedzialności za to, co się stało.
- Ma długą historię kłamstw i oszustw.
- Nie potrafi komunikować się otwarcie.
- Reaguje negatywnie/agresywnie/ironicznie na ból i nieufność wywołaną oszustwem.
Podsumowanie
Nasze społeczeństwo często postrzega zdradę jako brak dyscypliny lub etyki moralnej w obliczu pokusy seksualnej. W rzeczywistości badania pokazują, że większość spraw nie jest spowodowana pożądaniem, a raczej brakiem więzi i przyjaźni pomiędzy partnerami. Jeśli związek jest silny i każdy partner zaspokaja swoje potrzeby, w tym emocjonalne, pokusy są mniejsze.
Na koniec mam dla Ciebie pytanie zainspirowane Esther Perel:
„W dzisiejszych czasach większość z nas tworzy 2–3 dojrzałe związki. Czasami każdy ten związek jest z tą samą osobą. Kiedy przychodzi do mnie para w kryzysie lub po doświadczeniu niewierności, często im mówię – Wasze pierwsze małżeństwo się skończyło, czy chcecie razem zbudować drugie?” – Esther Perel
Jeśli potrzebujesz mojego wsparcia, niezależnie jaka jest Twoja decyzja, lub jeśli nie wiesz, co dalej robić, zapisz się na wstępną, bezpłatną konsultację.
